Kınalıada

Bu adada diğerleri gibi manastır adasıdır. İmparatorların, imparatoriçelerin sürgün yeri olmuştur. 1071 Malazgirt savaşında Selçuklu sultanı Alpaslan’a tutsak düsen Romans Diagonos, Istanbul’a dönünce tahttan indirilerek, adadaki yukarı manastıra kapatılmış ve ömrünün sonuna kadar burada kalmıştır. Kınalıada tarihinde adı geçen diğer ünlü kişiler şunlardır:

İmparator 5.Leon, İmparator 1. Mikael Rhangabe, İmparator 1. Romen Lekapiros ve General Vartanios. Kınalıada’ nın tarihteki eski isimleri Port, Proty, Akonı, Akonıdıs olarak geçmektedir. Adanın kimisi ayakta kalmış kimisi yıkılmış, günümüze ancak önemsiz kalıntı ve izleri kalmış tarihi yapıtlar şunlardır:

Aşağı Manastır, Vartanios Manastır Kilisesi, Panaia, Surp Lusovoriç Ermeni Kiliseleri, Askitaria Kesişhanesi Hristos mezarlığıdır. Romanos Diagenes dışında Kınalıada’da yatan diğer ünlü kişiler şunlardır: İmparator 5. Leon, İmparator 1. Mikael Rhangabe,Sinyosoğlu. Fazıl Ahmet Aykaç Kınalıada’nın simgesi olmuş edebiyatçıdır. Burada modern üslupta inşa edilmiş camisi ünlüdür. Anadolu’nun

Türkleşmesi sürecinin başlangıcı sayılan Malazgirt Savaşı aynı zamanda Romanos Diagones’in Kınalıda noktalanan trajik sonun başlangıcıdır. Selçuklu hükümdarı Alpaslan’a yenik düşen Romans İmparatorluktan azledilmiş, daha sonra Andronikos tarafından Tarsus ovasında yakalanarak İstanbul’a

getirilmiştir. Getirilirken Kütahya civarında gözleri dağlanarak kör edilip, Kınalıada’da kendi yaptırdığı manastıra kapatılmıştır.

KINALIADA CAMİİ

Kınalıada’da Çarşı Caddesinin doğusundadır. 195O’li yıllara dek
adada cami olmadığı için, adanın Müslüman sakinleri zamanın başbakanı Adnan Menderes’ten adaya bir cami yapılmasını isterler. Bunun üzerine Adnan Menderes, 1958’de Karaköy meydanındaki yerinden sökülen Karaköy Mescidi’nin adaya aynen monte edilmesini ister. Bu gerçekleşmeyince Kınalıada Camii derneğince 1964’te mimarlar Turhan Uyaroğlu ve Başar Acarlıya Kınalıada Camii’ni yaptırırlar.

Yukarı Manastır Hristos Manastırı ve Kilisesi

Adanın tepesinde, Şark ve Garp Tepelerinin birleştiği yerde bulunan yukarı manastır V. Leon’ un mezarının bulunduğu yerde zamanımıza kadar birkaç defa yıkılıp, yeniden yapılmıştır. En önemli yeni inşaatı Romanes lV.Oiogenis tarafından yapılmıştır. Bu hükümdarın saltanatı üç sene sürmüştür (1067-1071). Küçük asya tarihinin önemli bir ismi olan ve hayatı bu manastırda bir facia ile sona eren Romanes IV. Oiogenis’ten başka buraya sürgün edilmiş bir diğer isimde (1083) Nikoforos Votanyotis’tir.